پیشرفت فناوری در کنار همه مزیت‌های دیگرش، بیشتر از هرچیز به این دلیل ارزشمند است که به تشخیص و درمان بیماری‌ها کمک می‌کند. ابزارهایی که در عصر جدید برای تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف ساخته شده‌اند، تا حدود زیادی باعث شده‌اند تا پزشکان دست بازتری در شناسایی بیماری‌ها داشته باشند و راحت‌تر آن‌ها ار درمان کنند. یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای تشخیص علم پزشکی، فناوری مدرنی به‌نام تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا امآرآی (MRI) است.
MRI چیست و چه کاربردی دارد؟
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (Magnetic Resonance Imaging) که به اختصار امآرآی نیز نامیده می‌شود، یک روش تصویربرداری پزشکی است که در آن، از یک میدان مغناطیسی به همراه امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری دقیق از اعضای بدن استفاده می‌شود. از این روش، تحت عناوین دیگری نظیر تصویربرداری پرتو مغناطیسی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی نیز یاد می‌شود.
از زمانی‌که این روش اختراع شده، پزشکان و محققان سعی کرده‌اند به مرور زمان، تکنیک‌های آن را اصلاح کرده و از آن در راستای شناسایی و تشخیص انواع مختلفی از عارضه‌ها و بیماری‌ها استفاده کنند و کاربردهای این فناوری مدرن و کارآمد را توسعه دهند. توسعه امآرآی نقش مهمی در تحول و توسعه علم پزشکی داشته و بدون شک، با بهبود تکنیک‌های آن بیشتر از این هم خواهد داشت.
کاربرد این فناوری، برای مشاهده قسمت‌های داخلی بدن و بافت‌ها است تا ضایعه‌ها، عوارض و اختلالات احتمالی موجود در هر قسمت از بدن برای تشخیص بیماری و درمان آن، شناسایی شود. درواقع، به‌وسیله تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا امآرآی می‌توان تصاویر بافت‌ها و اندام‌های داخلی بدن را دید و به این ترتیب، بیماری‌ها و ناراحتی‌های این اعضا را تشخیص داده و برای درمان آن‌ها اقدام کرد.
دستگاه امآرآی چطور کار می کند؟
دستگاه امآرآی یک محفظه استوانه‌‌ای بزرگ است که به وسیله یک‌سری آهن‌ربا احاطه شده است. درواقع، اجزای تشکیل دهنده اسکن ام‌آر‌ای، موارد زیر هستند:
- آهنرباها برای ایجاد میدان مغناطیسی
- امواج رادیویی برای تولید سیگنال
- و یک کامپیوتر برای ایجاد تصویری دقیق و مقطعی از اندام‌ها و ساختارهای داخلی بدن
شکل ظاهری اسکنر معمولاً به‌صورت یک لوله بلند و بزرگ است که بیمار می‌تواند به‌صورت کامل داخل آن دراز بکشد یا حتی داخل آن حرکت کرده و بلغزد. زمانی‌که بیمار در داخل دستگاه امآرآی دراز می‌کشد، میدان مغناطیسی موجود در دستگاه موقتاً مولکول‌های آب را در بدن بیمار هم‌تراز می‌کند. امواج رادیویی نیز باعث می‌شود که این اتم‌های هم‌تراز سیگنال‌های ضعیفی تولید کنند که برای ایجاد تصاویر امآرآی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نکات مهم قبل از اجرای امآرآی
امآرآی نیز مانند هر آزمایش دیگری می‌تواند در کنار مزیت‌هایی که دارد، برخی عوارض و محدودیت‌ها هم داشته باشد. در صورتی که هر یک از موارد زیر در شما وجود دارد، لازم است قبل از انجام ام ار ای آن را با پزشک خود در میان بگذارید:
- هرگونه مشکل سلامتی مثل بیماری‌های کلیوی یا کبدی
- هرگونه جراحی که اخیراً انجام شده باشد
- حساسیت به غذا یا دارویی خاص
- ابتلا به هرگونه بیماری نظیر آسم
- بارداری یا احتمال بارداری
- شیردهی
مدت زمان انجام MRI
امآرآی می‌تواند از ۱۵ دقیقه تا بیشتر از ۱ ساعت هم طول بکشد. در طول آزمایش بیمار باید کاملاً ثابت بماند، زیرا حرکت کردن می‌تواند باعث تاری تصاویر امآرآی شود. در حین انجام امآرآی عملکردی (FMRI) ممکن است از بیمار خواسته شود کارهای خاصی مانند ضربه زدن با انگشت شست روی سایر انگشتان، مالیدن یک قطعه کاغذ سنباده‌ای یا پاسخ دادن به برخی سوالات خاص را انجام دهد. انجام این وظایف باعث می‌شود تا قسمت‌های مختلف مغز که با انجام هر وظیفه‌ای فعال می‌شوند مشخص شود.
